حقايق حيرت‌انگيز درباره روياهاي شبانه

همگي ما هر شب خواب مي‌بينيم، با اين حال بيشتر ما چيز زيادي در مورد خواب‌هايمان نمي‌دانيم. اين كه از كجا مي‌آيند؟ چه معنايي مي‌دهند؟ آيا مي‌توان آنها را كنترل كرد، آيا لازم است كه آنها را تعبير كنيم؟

اين نوشتار به بازگويي چند حقيقت حيرت‌انگيز در مورد روياهاي شبانه از ديد متخصصان اين رشته مي‌پردازد.
خواب‌ديدن مي‌تواند به توانايي يادگيري كمك مي‌كند
اگر مشغول مطالعه براي يك امتحان يا در حال آموزش يك مهارت جديد هستيد، مي‌توانيد به‌جاي يك ساعت سروكله‌زدن بيشتر با كتاب‌ها، چرت كوتاه بزنيد يا كمي زودتر به رختخواب برويد، چون وقتي مغز در خواب مشغول رويا ديدن مي‌شود، قدرت يادگيري و حل مسائل آن افزايش پيدا مي‌كند.
تحقيقات محققان دانشكده پزشكي هاروارد كه در نشريه «زيست‌شناسي امروز» منتشر شده، نشان مي‌دهد كه خواب ديدن يكي از روش‌هاي مغز براي فرآوري، تكميل و فهم اطلاعات جديد است.


براي افزايش كيفيت خواب و در نتيجه افزايش توانايي يادگيري مغز، پيشنهاد مي‌شود كه از سروصداي مزاحم در اتاق خواب مثل صداي تلويزيون پرهيز كنيد، چون ممكن است تأثير منفي بر كميت و كيفيت روياهاي شما بگذارد.
فريب‌خوردن يكي از متداول‌ترين خواب‌هاست
اگر با عرق سرد از خواب پريده‌ايد، چون كابوس تلخي درباره خيانت دوست يا همسرتان ‌ديده‌ايد، نگران نباشيد. به‌گفته لوري كين‌لاونبرگ، نويسنده و متخصص تعبير خواب «بيشترين روياهاي گزارش‌شده مربوط به خيانت همسران است». نتيجه تحقيق او روي بيش از 5000 زن نشان مي‌دهد كه خواب‌هاي مربوط به بي‌وفايي كابوسي ‌ا‌ست كه بيشتر انسان‌ها را شكار مي‌كند و گاهي به‌طور منظم تكرار مي‌شود. اما اين خواب‌ها بندرت ريشه در واقعيت دارند و بيشتر به ترس‌هاي دروني انسان از فريب خوردن و اشتباه كردن مرتبط مي‌شوند.
شما مي‌توانيد چندين خواب را در يك شب ببينيد
اين‌طور نيست كه هر شب فقط يك خواب ديده شود، بلكه معمولا ده‌ها خواب در يك شب ديده مي‌شود. با اين حال ما همه آنها را به خاطر نمي‌آوريم. در هر شب‌ ما هر ?? دقيقه يك خواب مي‌بينيم و با گذشت شب هر مرحله خواب‌ديدن طولاني‌تر از قبلي مي‌شود. نخستين خواب ما فقط حدود ? دقيقه طول مي‌كشد و آخرين خوابي كه پيش از بيدار شدن مي‌بينيم، مي‌تواند بين ?? دقيقه تا يك ساعت باشد. برآورد شده كه بيشتر انسان‌ها در طول عمر خود بيش از 100هزار خواب مي‌بينند.
شما مي‌توانيد بعد از بيدارشدن هم ادامه خوابتان را ببينيد
آيا تاكنون شده از خوابي آنچنان زيبا و بي‌نقص بيدار شويد كه آرزو كنيد كاش از خواب بيدار نمي‌شديد تا همچنان در آن غوطه‌ور مي‌بوديد؟ البته چنين چيزي ممكن است! كافي است كه همچنان دراز بكشيد و براي چند دقيقه در وضعيت شبه‌خواب باقي بمانيد. در همان وضعيتي كه لحظه بيداري از خواب داشته‌ايد. نبايد حتي يك ماهيچه خود را تكان دهيد، چون وقتي بدنتان را تكان مي‌دهيد، خودتان را از رويايي كه در حال ديدن آن بود‌ه‌ايد جدا مي‌كنيد.
حتي بد‌ترين خواب‌ها را مي‌توان تعبير كرد
اگرچه باورش سخت است كه خواب‌هاي عجيب‌ و غريب درباره عزيزانتان، سيرك، برف و بوران بتوانند ارتباطي با زندگي واقعي داشته باشند، اما در حقيقت اينها ممكن است نمادهايي براي واقعيت‌هاي ديگر باشند. در واقع تعبيرهايي احتمالي را براي هر خوابي مي‌توان در نظر گرفت. جفري سامبر، روان‌درمان آموزش‌ديده در دانشگاه هاروارد مي‌گويد، معناي خواب‌هاي ما بيشتر وقت‌ها با چيزهايي مرتبط است كه ما نياز داريم در مورد خودمان و جهان اطراف‌مان بفهميم. به جاي ناديده‌گرفتن خواب‌هاي عجيب بايد به اين فكر كنيم كه ديدن اين خواب چه احساسي را در ما برانگيخته‌است. ما علاقه داريم كه اين خواب‌ها را به دليل محتويات غيرعادي‌شان ناديده بگيريم. اما در واقع احساس ما هنگام ديدن اين خواب موضوعي است كه بيشترين اهميت را دارد. مثلا اگر در خواب همراه مادرتان به سيرك رفته‌ايد و برف و بوران هم شروع شده، سيرك و برف و بوران وسيله‌اي هستند كه شما بتوانيد به طور غيرمستقيم احساسات و عواطف خود را نسبت به مادرتان تجربه كنيد.
راز خواب‌هايي كه به طور مرتب تكرار مي‌شوند
آيا تاكنون كابوس‌هاي مشابهي هر شب سراغ شما آمده ‌است؟ در اينجا شما بايد به دنبال پيام‌هاي نهفته در اين خواب‌ها باشيد تا بتوانيد از شر آنها خلاص شويد. براي مثال يكي از كابوس‌هاي تكرارشونده شايع به از دست دادن و شكستن دندان‌ها مربوط مي‌شود. در مورد اين رويا شما بايد به اين بينديشيد كه دندان و دهان شما چه چيزي را نمايندگي مي‌كنند. براي ذهن هنگام ساختن رويا، دندان و ديگر اعضاي دهان نماد واژگاني هستند كه شما به كار مي‌بريد. پس چنين كابوسي مي‌تواند به اين معنا باشد كه شما مشكلي در صحبت‌كردن و نحوه ارتباط برقراركردن داريد كه بايد آن را برطرف كنيد. البته همه اين تعبيرها فقط براي اين است كه شما تحت‌تاثير مثبت خواب ديدن قرار گيريد.
شما مي‌توانيد خواب‌هاي خود را كنترل كنيد
مطالعه جديد روي 3000 نفر نشان داده كه كنترل خواب‌ديدن يا روياي شفاف امكان‌پذير است. 9‌/‌64 درصد شركت‌كنندگان در اين تحقيق گفته‌اند كه هنگام خواب‌ديدن از اين‌كه خواب هستند آگاهي دارند و 34 درصد گفته‌اند گاهي قادر به كنترل اتفاقاتي هستند كه در خواب مي‌افتد.
توانايي تغيير و تعيين خواب‌ها مهارتي نيست كه همه از آن برخوردار باشند ولي مي‌توان آن را تقويت كرد.
به ‌گفته دكتر كلي‌ بالكلي، متخصص روياهاي شبانه و استاد دانشگاه بركلي، اين تكنيك بويژه براي آنهايي مفيد است كه از كابوس‌هاي تكرارشونده رنج مي‌برند. او توصيه مي‌كند قبل از خواب با خود بگوييد كه اگر كابوس دوباره سراغم آمد من به ياد مي‌آورم كه اين فقط يك خواب است. وقتي شما در زمان خواب ديدن از اين‌كه در خواب هستيد، آگاه باشيد نه تنها توانايي تغيير جريان خواب را داريد بلكه مي‌توانيد از شروع آن خواب نيز جلوگيري كنيد. اين تكنيك به شما كمك مي‌‌كند تا توانايي يادگيري خود را در زمان خواب ديدن نيز افزايش دهيد.
لازم نيست حتما خواب باشيد تا خواب ببينيد
شما مي‌توانيد حتي روي ميز كارتان، در ماشين و حتي در حال تماشاي بازي فوتبال فرزندانتان، خواب ببينيد. رويا ديدن در حال بيداري امكان‌پذير و نسبتا آسان است و براي اين كار فقط بايد قوه تخيل خود را فعال كنيد.
اولين مرحله اين است كه در مورد يكي از خواب‌هايي كه بتازگي ديده‌ايد، فكر كنيد. يك محل كاملا آرام را انتخاب كنيد و بر رويايي كه قبلا ديده بوديد متمركز شويد و اجازه دهيد خودش جلو رود و دوباره نيرو بگيرد.
خواب‌ديدن در حال بيداري مي‌تواند يك روش تمدد اعصاب باشد و حتي به ذهن شما كمك كند تا بتوانيد معماهاي خواب‌هاي خود را دريابيد. از سوي ديگر اين كاربه ارتباط شفاف‌تر بين بخش‌هاي ناهوشيار و بخش‌هاي هوشيار ذهن كمك مي‌كند.
به هر حال هر چه بيشتردر مورد خواب مطالعه و تحقيق كنيد، از خواب‌هاي آشفته نگران نمي‌شويد و دل به روياهاي غيرواقعي هم نخواهيد بست.